- KRAKÓW | 12 370 82 00
Operacje spodziectwa prąciowego
Centermed ul. św. Łazarza 14 | Kraków
ul. św. Łazarza - Szpital
ul. św. Łazarza - Przychodnia
Operacja spodziectwa - co to jest?
Spodziectwo jest to dość często występująca wada rozwojowa. Według statystyk występuje u jednego na 200-400 chłopców. Spodziectwo może być wadą odziedziczoną. W około 8% przypadków ojciec dziecka posiadającego wadę, również jest nią dotknięty. Podstawowym problemem w przypadku tego schorzenia jest niedorozwój cewki moczowej. Patologia polega na tym, że cewka moczowa uchodzi poniżej prawidłowego miejsca (nie na żołędzi) – w rowku zażołędnym, na prąciu, mosznie lub nawet kroczu. Najczęstszym przypadkiem jest zlokalizowanie ujścia cewki moczowej tuż poniżej żołędzi. Ma to miejsce w około 50% spodziectw.
Spodziectwo mosznowe, czy kroczowe występuje rzadziej. Cechą charakterystyczną jest rozszczepienie moszny, cewka uchodząca w jej obrębie i prącie, które często przypomina przerośniętą łechtaczkę. Gdy występuje podejrzenie tego rodzaju wady, leczenie spodziectwa u urologa dziecięcego, należy dodatkowo uzupełnić o konsultację endokrynologa. Ta dodatkowa wizyta ma na celu wykluczenie zaburzeń różnicowania płci. Ważne, aby zwrócić uwagę na ewentualne współwystępowanie takiego spodziectwa z jądrem niebadalnym. U około połowy takich pacjentów takie zaburzenia w różnicowaniu płci występują (jest to tak zwane obojnactwo).
Leczenie spodziectwa kiedy się je stosuje ?
Podział spodziectwa jest oparty na położeniu ujścia zewnętrznego cewki moczowej. Ze względów praktycznych wyróżnia się spodziectwo:
- żołędziowe – najczęstsza postać, w której ujście znajduje się na żołędzi między rowkiem a szczytem. Prącie jest na ogół dobrze rozwinięte, napletek przerośnięty, a żołądź przygięty. Tutaj też często obserwuje się zwężenie cewki moczowej, co wymaga leczenia już od pierwszych dni życia dziecka, operacja spodziectwa zażołędnego ma na celu odtworzenie brakującego odcinka cewki moczowej oraz napletka,
- prąciowe – ujście jest zlokalizowane między rowkiem zażołędnym a kątem prąciowo mosznowym (czyli na granicy prącia i worka mosznowego). Dodatkowym elementem wady w przypadku spodziectwa prąciowego bliższego lub prąciowo-mosznowego bywa przygięcie prącia. U znacznej liczby pacjentów to przygięcie jest pozorne i wynika z rozszczepienia żołędzi oraz nadmiaru skóry na grzbiecie prącia.
- kroczowe – postać najrzadsza i jednocześnie najcięższa, ujście cewki znajduje się w fałdach rozszczepionej moszny. Wada może być zaawansowana do stopnia, gdzie trudno jest na podstawie wyglądu krocza ocenić płeć dziecka ze względu na częste niedorozwinięte prącie i obecność przetrwałych struktur przewodu okołośródnerczowego Müllera (struktura obecna w życiu płodowym i następnie przekształcana w żeńskie narządy płciowe) – pod postacią uchyłków łagiewki sterczowej, szczątkowej pochwy i macicy, a także niezstąpione jądra po jednej lub obu stronach. Wymaga więc ona dokładnej diagnostyki genetycznej i hormonalnej,
- szczególnym wariantem wady jest spodziectwo bez spodziectwa (ujście położone jest fizjologicznie na szczycie żołędzia, ale napletek jest nieprawidłowy, a prącie przygięte brzusznie) oraz megalomeatus z prawidłowym napletkiem (ujście cewki jest położone w rowku zażołędnym, ale żołądź jest niezamknięta z szeroko otwartym dołem łódkowatym cewki i prawidłowym napletkiem).
Ponieważ operacja spodziectwa u dziecka wiąże się z bardzo nieprzyjemnymi przeżyciami związanymi między innymi z koniecznością utrzymywania cewnika przez wiele dni, objawami nietolerancji lub jego kalibracją warto jak najwcześniej rozpocząć leczenie spodziectwa – najlepiej jeszcze zanim dziecko zacznie chodzić. Zaleca się przeprowadzenie zabiegu u dzieci między 6. a 18. miesiącem życia. Im mniejszy pacjent, tym lepsza tolerancja cewnika, łatwiejsza pielęgnacja i mniejsze skutki psychiczne (dziecko nie pamięta przebiegu leczenia).
Operacja spodziectwa - diagnostyka, postępowanie i cel operacji
Spodziectwo może rozpoznać już neonatolog zaraz po urodzeniu dziecka lub w późniejszym okresie pediatra. Lekarzem, który wykona operację, będzie chirurg bądź urolog.
Specjalista musi ustalić typ wady oraz na tej podstawie zaplanować dalszą diagnostykę. Jeśli spodziectwu towarzyszy jednostronne lub dwustronne niezstąpienie jąder, wskazane jest różnicowanie tej anomalii z zaburzeniami rozwoju płci. Ta sytuacja jak pisaliśmy wcześniej wymaga skierowania chłopca do endokrynologa na diagnostykę hormonalną i genetyczną. Podobnie w tej i w bardziej zaawansowanych wadach pomocne w diagnostyce jest badanie USG.
Każde spodziectwo jest wskazaniem do leczenia operacyjnego; nie istnieje leczenie zachowawcze. Głównym celem leczenia jest przywrócenie funkcji czynnościowej oraz dobrego efektu kosmetycznego. Dokłada się starań, aby operacja była jednoetapowa, jednak w przypadku dużego zaawansowania wady może okazać się konieczne przeprowadzenie dwóch lub trzech zabiegów.
Operacja spodziectwa u dziecka - jak przebiega zabieg i jak wygląda opieka pooperacyjna?
Przed operacją spodziectwa lekarz zwyczajowo prosi o wykonanie badań podstawowych – morfologii, oznaczenia grupy krwi, a także badania ogólnego moczu i czasem posiewu moczu, jeżeli jest to kolejny etap operacji spodziectwa lub jeżeli dziecko przechodziło inne zabiegi urologiczne.
Inwazyjność zabiegu jest podobna jak w przypadku innych operacji wykonywanych w trybie chirurgii jednego dnia. Trwa jednak dłużej, bo chirurgiczna część to około 40 minut. Głównym celem operacji spodziectwa jest odtworzenie ciągłości cewki moczowej i jej prawidłowego ujścia z użyciem płata skóry oraz przywrócenie ciągłości struktur anatomicznych prącia, na przykład ciał jamistych. Prącie jest znieczulane miejscowo na czas około 4-6 godzin. Dolegliwości bólowe po ustąpieniu działania znieczulenia są minimalne i występują jedynie w pierwszej, czasami drugiej dobie od operacji. Mogą pojawić się u dziecka dolegliwości bólowe związane z koniecznością założenia cewnika. Cewnik jest najczęściej zakładany na okres 3-7 dni. W sytuacji, gdy wymagane jest dłuższe utrzymywanie cewnika często dla minimalizacji dolegliwości bólowych tworzy się przetokę pęcherzowo-skórną z wkłucia. Jest to cewnik wprowadzony do pęcherza przez grubą igłę. Wychodni na zewnątrz i jest podłączony do worka, w którym gromadzony jest mocz. Stosując takie rozwiązanie cewnik może być usunięty z cewki moczowej wcześniej. Cewnik przetoki usuwa się po około 3-4 tygodniach. Otwór po takim cewniku bardzo szybko zarasta.
Pacjent jak w przypadku pozostałych zabiegów w trybie jednodniowym opuszcza oddział po kilku godzinach pobytu w Szpitalu. Po wykonaniu zabiegu konieczne jest zgłaszanie się z dzieckiem na terminy wizyt kontrolnych wyznaczone przez lekarza. Najczęściej jest to kilka wizyt, niekiedy związanych z koniecznością kalibracji cewki moczowej (polega ona na wprowadzaniu do cewki rozszerzadeł o coraz większej średnicy, celem jest rozciągnięcie ściany cewki moczowej w zwężonym miejscu).
W 3. dobie po operacji spodziectwa należy zgłosić się z dzieckiem na pierwszy opatrunek.
Operacja spodziectwa - przeciwwskazania
Przeciwwskazania do wykonania operacji spodziectwa obejmują:
- aktywną infekcję,
- zaburzenia krzepnięcia krwi,
- uczulenie na środki znieczulające.
Operacja spodziectwa - możliwe powikłania
Operacja spodziectwa u dziecka wiąże się z dość dużą liczbą powikłań. W różnym stopniu komplikacji występują one u około 30% operowanych pacjentów.
Możliwymi powikłaniami operacji spodziectwa są:
- ropienie rany,
- krwawienie z rany pooperacyjnej,
- utrzymujący się obrzęk prącia,
- zwężenie cewki moczowej,
- niedrożność cewki moczowej i zatrzymanie moczu, uchyłki cewki,
- zakażenie układu moczowego,
- przetoki cewki, czyli wytworzenie się patologicznych zewnętrznych dróg odpływu moczu z przebiciem skóry.
W przypadku operacji spodziectwa zażołędnego odsetek powikłań to około 15%. Powikłania, o których mowa to między innymi powstanie dodatkowej przetoki cewki, przetoki (inaczej okienka) napletka. Może też dojść do całkowitego rozejścia odtwarzanej cewki. W wymienionych przypadkach konieczna jest ponowna operacja spodziectwa u dziecka. Powikłania związane z zabiegiem mającym na celu leczenie spodziectwa mogą być związane również z zastosowanym w niektórych przypadkach cewnikiem przetoki. Może pojawić się krwawienie do pęcherza z miejsca wkłucia, które wymaga hospitalizacji dziecka.
Operacja spodziectwa CenterMed Kraków - cena
Cena operacji spodziectwa w CenterMed Kraków zależy od stopnia zaawansowania wady, co określa specjalista chirurgii bądź urologii na wizycie przedoperacyjnej. Po ustaleniu typu wady oraz rodzaju (ewentualnie etapowości) zabiegu, ustalana jest cena usługi.