Epifizjodeza jest to małoinwazyjny pediatryczny zabieg chirurgiczny przeprowadzany przez lekarza specjalistę ortopedii i traumatologii narządu ruchu (przeprowadzany zanim pacjent osiągnie dojrzałość), którego celem jest leczenie występującego stosunkowo często u dzieci (ale zdarzającego się również u dorosłych) schorzenia, jakim jest nierówność kończyn dolnych.
Zabieg epifizjodeza polega na czasowym lub ostatecznym zablokowaniu chrząstki wzrostowej w nierównościach kończyn dolnych. Efektem epifizjodeza jest zatrzymanie wzrostu jednej z kości (w dłuższej kończynie) i tym samym umożliwienie nodze krótszej w wyniku dalszego jej wzrostu zrównania długości względem operowanej (dłuższej) kończyny.
Chrząstka wzrostowa, blokowana podczas epifizjodeza jest częścią anatomiczną zlokalizowaną w pobliżu zakończeń rosnącej kości – występuje u dzieci i młodzieży (przed osiągnięciem dorosłości przekształca się nieaktywną już linię nasadową). Płytka jest w uproszczeniu miejscem wzrostu kości na długość. Epifizjodeza daje możliwość zmanipulowania chrząstki wzrostowej aby zatrzymać wzrost kości dłuższej i doprowadzić do wyrównania obu kończyn względem siebie.
Zabieg epifizjodeza jest procedurą medyczną, najczęstszym sposobem leczenia schorzenia zwanego rozbieżnością długości nóg (ang. leg length discrepancy – LLD). Problem rozbieżności może dotyczyć zarówno kości udowej, jak i kości piszczelowej. Zdarzają się również przypadki rozbieżności w obrębie obu wymienionych kości.
Nie każda rozbieżność w długości kończyn wymaga przeprowadzenia zabiegu epifizjodezy. Niewielkie różnice w długościach nóg (różnica poniżej 1 cm) występują u dzieci dość często i najczęściej nie wymagają interwencji ortopedycznej.
Większe nierówności (poniżej 2 cm) również mogą być korygowane bez konieczności leczenia operacyjnego. W takich przypadkach leczenie przebiega najczęściej przy wykorzystaniu indywidualnych wkładek ortopedycznych do buta, butów ortopedycznych).
Różnica w długości kończyn powyżej 2 cm wymaga operacji – jednym ze sposobów leczenia jest epifizjodeza. Tak duża różnica w długości kończyn powoduje nierównomierne obciążanie m.in. kręgosłupa, czy stawów kończyn dolnych, co w dorosłym życiu może prowadzić do uciążliwych i często bolesnych dla pacjenta zmian przeciążeniowo-zwyrodnieniowych utrudniających późniejsze funkcjonowanie.
Zabieg epifizjodeza pozwala na korygowanie różnic w długości nóg maksymalnie o 2 cale, czyli maksymalnie o 5 cm.
Decyzja o konieczności przeprowadzenia zabiegu epifizjodezy jest podejmowana podczas konsultacji u lekarza ortopedy. Specjalista przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem (rodzicami dziecka), a następnie wykonuje dokładne badanie fizykalne i pomiary kończyn w celu dobrania właściwej ścieżki leczenia. Konieczne jest określenie przez lekarza długości nóg po zakończeniu okresu wzrostu kości. Lekarz może skierować pacjenta na dodatkowe badania obrazowe: zdjęcie rentgenowskie (RTG pełnej długości kończyn w pozycji stojącej), tomografia komputerowa (CT), czy rezonans magnetyczny (MR), które mogą okazać się pomocne w procesie diagnostycznym. Jeśli badania zostały wykonane wcześniej, warto zabrać ze sobą wyniki na pierwszą konsultację.
Przed samym zabiegiem pacjent otrzymuje dokładne zalecenia – w tym możliwa przerwa w spożywaniu pokarmów i napojów, a także zaprzestanie przyjmowania niektórych leków na kilka godzin przed zabiegiem.
Zabieg epifizjodeza prowadzony jest w znieczuleniu ogólnym i wymaga hospitalizacji pacjenta. Tymczasową epifizjodezę prowadzi się z użyciem specjalistycznych płytek w kształcie cyfry “8”, przy przezskórnej epifizjodezie wykorzystywane są śruby przeznasadowe. W przypadku trwałej epifizjodezy wykonuje się chirurgiczne usunięcie płytki wzrostowej za pomocą wiertła przezskórnego.
Sam przebieg operacji wyrównywania długości kończyn dolnych zależy od konkretnego przypadku. O szczegółach zabiegu rodzice pacjenta są każdorazowo informowani w czasie konsultacji z lekarzem.
Epifizjodeza uznawana jest za metodę leczenia małoinwazyjną. Zabieg epifizjodeza jest jednak niewskazany u niektórych pacjentów. Nie zaleca się wykonywania jej w przypadku występowania:
Całkowite wyleczenie po zabiegu wyrównywania długości kości może trwać od kilku do kilkunastu tygodni. Po zabiegu konieczne jest noszenie gipsu. W zależności od metody przeprowadzania zabiegu noga może być obciążana wkrótce po zabiegu lub dopiero po kilku tygodniach.
Konieczne jest monitorowanie wzrostu i długości kończyn po zabiegu do momentu osiągnięcia przez pacjenta dojrzałości szkieletowej.
Każdy pacjent po epifizjodezie otrzymuje od lekarza prowadzącego dokładne zalecenia dostosowane do potrzeby medycznej. Wszelkie nieprawidłowości i powikłania po epifizjodezie należy zgłaszać lekarzowi prowadzącemu.
Epifizjodeza jest metodą bezpieczną i małoinwazyjną. Jak każdy zabieg operacyjny jest jednak obarczona pewnym ryzykiem. Skutki uboczne są rzadko obserwowane i mają niewielkie nasilenie, wśród nich możliwe:
Epifizjodeza Kraków – cena zabiegu wyrównywania długości kości zależy od przypadku medycznego i jest ustalana w zależności od zaawansowania problemu i koniecznych do zastosowania procedur medycznych. Koszty są konsultowane z lekarzem specjalistą podczas wizyty lekarskiej kwalifikującej do zabiegu.
W CenterMed Kraków do ceny za zabieg epifizjodezy wliczone są koszty pobytu na oddziale po operacji.
Możliwe jest wykonanie zabiegu epifizjodeza również w ramach NFZ.
Zachęcamy do kontaktu z przychodnią w celu poznania szczegółów dotyczących zabiegu.